Δύο πολλά υποσχόμενοι νέοι αρχιτέκτονες απόφοιτοι του Πολυτεχνείου της Βιέννης, η Cristina Vlascici και ο Vadim Ghiorghiu, μοιράζονται μαζί μας την άκρως ενδιαφέρουσα διπλωματική τους εργασία με τίτλο “Οραμα για εναν εναλλακτικό τουρισμό στην Πάρο, Αντίπαρο και Δεσποτικό” με θέμα τις “διαδρομές του μαρμάρου” και την αξιοποίηση των αρχαίων λατομείων στο Μαράθι.
Την τελευταία δεκαετία, οι Κυκλάδες γνωρίζουν μία ταχεία ανάπτυξη του τουριστικού ρεύματος και αυτό δημιουργεί πίεση στο περιβάλλον, στις υποδομές και στο δομημένο περιβάλλον. Η Σαντορίνη και η Μύκονος, τα πιο επισκέψιμα νησιά στο αρχιπέλαγος, έχουν ήδη φθάσει σε σημείο κορεσμού.
Ανταποκρινόμενη στις συζητήσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι οποίες υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για αλλαγή στους τουριστικούς και αρχιτεκτονικούς στόχους, προτείνεται μια διαφορετική στρατηγική στα νησιά Πάρο, Αντίπαρο και Δεσποτικό.
Επηρεασμένοι από την αρχαιότητα από την εξόρυξη του μαρμάρου που χρησιμοποιήθηκε για αριστουργήματα όπως η Αφροδίτη της Μήλου, ή η Νίκη της Σαμοθράκης, το υλικό αυτό εξακολουθεί να δίνει παρόν στην αρχιτεκτονική, στις τέχνες και στο τοπίο αυτών των τριών νησιών. Έτσι η αντιμετώπιση του μαρμάρου ως εννοιολογικής κατευθυντήριας γραμμής μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα εκείνο ώστε να παρουσιαστεί μια εναλλακτική τουριστική στρατηγική.
Η διπλωματική μας εργασία προτείνει ένα νέο περιηγητικού προϊόντος, με την ονομασία «H στρατηγική της διαδρομής της πέτρας” και αποτελεί μία παρέμβαση στον συμβατικό τουρισμό, που μετατρέπει τα νησιά της Πάρου, Αντίπαρου σε μέρη χωρίς ταυτότητα, με εφήμερο χαρακτήρα, όπου οι τάσεις του σύγχρονου τουρισμού επισκιάζουν την ατομικότητα των νησιών. Εστιάζοντας σε οκτώ προσεκτικά επιλεγμένα σημεία ενδιαφέροντος που ενσωματώνουν το υλικό του μαρμάρου ως αρχιτεκτονικό, πολιτιστικό, ιστορικό ή παραδοσιακό κεντρικό στοιχείο, η στρατηγική ενισχύει την ιδιαιτερότητα και τον ξεχωριστό χαρακτήρα των νησιών. Κάθε επιλεγμένη στάση δείχνει ένα διαφορετικό χαρακτηριστικό του μαρμάρου, την ποικιλομορφία των χρήσεων και της εξέλιξής του στην ιστορία: η σημαντική αξία του (Παροικία Κάστρο), η πλαστικότητα του (Αρχαιολογικό Μουσείο), η σημασία στα λατομεία στο Μαράθι, η ποικιλομορφία του (Βυζαντινό μονοπάτι και οικισμός και Μάρμαρα), η σημασία του στη σύγχρονη εποχή (Μουσείο Γλυπτικής Νίκου Περαντινού), τις αρχιτεκτονικές της ιδιότητες (Κάστρο της Αντιπάρου), την πολύπλοκη ιστορία του (Δεσποτικό). Η πρόταση αυτή φιλοδοξεί να αλλάξει την αντίληψη του σύγχρονου επισκέπτη των κυκλαδικών νησιών, η οποία βασίζεται στα επιφανειακά πορτρέτα των νησιών όπως αυτά παρουσιάζονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αδυνατώντας να διακρίνει τη μοναδικότητα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κυκλαδικού περιβάλλοντος. Η προσέγγισή μας προσπαθεί να εμπλέξει και να προωθήσει και τις εσωτερικές περιοχές της Πάρου και της Αντίπαρου, μερικώς εγκαταλελειμμένες στην φρενίτιδα της τουριστικής ανάπτυξης, προφανώς ανίκανες να καλύψουν τις ανάγκες του σύγχρονου τουριστικού προϊόντος, καθώς η προτεινόμενη στρατηγική περιλαμβάνει επίσης την επέκταση της τουριστικής περιόδου στους φθινοπωρινούς και ανοιξιάτικους μήνες. Η «Διαδρομή της Πέτρας» καλύπτει τα τρία νησιά της Πάρου, την Αντίπαρο και το Δεσποτικό και η αρχιτεκτονική μας πρόταση εστιάζεται στα λατομεία στο Μαράθι.
Η «Διαδρομή της Πέτρας» καλύπτει τα τρία νησιά της Πάρου, την Αντίπαρο και το Δεσποτικό και η αρχιτεκτονική μας πρόταση εστιάζεται στα λατομεία στο Μαράθι.
Τα λατομεία, που αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό στοιχείο της αρχαίας ιστορίας, παραμελούνται σήμερα, ενώ η μνήμη τους φαίνεται να ξεθωριάζει. Βρίσκονται σε μια αξιοθρήνητη κατάσταση, μη ασφαλή και απρόσιτα, πηγή απογοήτευσης για τους τουρίστες που είναι περίεργοι να επισκεφθούν την αρχαία περιοχή. Οι ταξιδιωτικές κριτικές στο Tripadvisor γνωρίζουν την σημερινή απαράδεκτη κατάσταση των λατομείων, αλλά επίσης ανακάλυψαν τις δυνατότητές τους: “Ενδιαφέρουσα τοποθεσία, αλλά δεν διαθέτει πληροφορίες”, “Δεν θα πρότεινα μια επίσκεψη λόγω προβλημάτων ασφάλειας”, “Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα πολύ ωραίο μέρος για επίσκεψη εάν υπήρχαν περισσότερες πληροφορίες και θα μπορούσαν να υπάρχουν ξεναγήσεις στο σπήλαιο”, “Ενδιαφέρον μέρος, αλλά δύσκολο να το επισκεφθείτε”, “[…] Ήταν πραγματικά υποβλητικό. Εάν υπήρχε η κατάλληλη προώθηση και χρηματοδότηση, θα μπορούσε να γίνει ένας πραγματικός τουριστικός προορισμός”.
Η εργασία μας αναγνώρισε τα προβλήματα που περιγράφονται παραπάνω και προτείνει μια στρατηγική που επικεντρώνεται στην αναβίωση των αρχαίων λατομείων και στην εισαγωγή νέων ιδεών γύρω από το μάρμαρο, αλλά και όλης της τοποθεσίας στο Μαράθι λαμβάνοντας υπ όψιν τα υπάρχοντα ερείπια, την βλάστηση και την τοπογραφία. Η στρατηγική της «Διαδρομής της Πέτρας» ξεκινά από το χώρο του Μαραθίου, καθώς το μάρμαρο προέρχεται από τα λατομεία του και αναπτύσσεται στρατηγικά στα τρία νησιά. Επιδιώκουμε μια εναλλακτική λύση για ολοένα και αυξανόμενους επισκέπτες που θα μπορούσε να επηρεάσει θετικά την ποιότητα του τουρισμού, τους κατοίκους της περιοχής, την αρχιτεκτονική, πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά των κυκλαδίτικων νησιών των οποίων η ταυτότητα ήταν πάντα έντονα συνδεδεμένη με το θέμα του μαρμάρου, από ιστορικής, αρχιτεκτονικής, πολιτιστικής και οικονομικής άποψης. Οι προτεινόμενες αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις δεν είναι απλά ένα εργαλείο επαναχρησιμοποίησης των αρχιτεκτονικών παραδόσεων των νησιών, εξασφαλίζοντας τη συνέχεια τους στο χρόνο, αλλά προσπαθούν επίσης να ανοίξουν τον ορίζοντα του επισκέπτη και να τον οδηγήσουν μέσα από την ιστορία του μαρμάρου σε ένα νέο τύπο βιωματικού τουρισμού.
Leave a Reply