Οι ανασκαφικές και αναστηλωτικές εργασίες στο Δεσποτικό πραγματοποιήθηκαν και φέτος, παρά τις δύσκολες συνθήκες λόγω της πανδημίας. Η υλοποίηση τους δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τις ευγενικές χορηγίες των ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ (Θανάσης & Μαρίνα Μαρτίνου), Ίδρυμα Π&Α Κανελλοπούλου, Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη, Δήμος Αντιπάρου, College Year Athens, Lamda Development, Μάριον Στασινοπούλου και άλλων ιδιωτών. Για ακόμη μία χρονιά η ηθική και υλική συμπαράσταση του Συλλόγου «Φίλοι της Πάρου» ήταν ανεκτίμητη.
Η ανασκαφή διήρκεσε 5 εβδομάδες και πραγματοποιήθηκε υπό τη διεύθυνση του Γ.Κουράγιου σε συνεργασία με τις Α.Αλεξανδρίδου (Επικ. Καθηγ. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) και Ί.Νταϊφά (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) και τη συμμετοχή Αμερικάνων φοιτητών του College Year in Athens (CYA), αλλά και φοιτητών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Πολύτιμη η συμβολή και των τριών εργατοτεχνιτών, των παριανών Θοδωρή Βελέντζα και Γιώργου Μπιλίρη και του αντιπαριώτη Τάκη Ευσταθιανού.
Τα αποτελέσματα των φετινών ερευνών απέδειξαν ότι στη θέση Μάντρα δεν αναπτύχθηκε απλώς ένα πλούσιο θρησκευτικό κέντρο του Απόλλωνα, αλλά μία εκτεταμένη εγκατάσταση που μπορούσε να φιλοξενήσει πλήθος επισκεπτών και να ανεφοδιάσει τα πλοία που άραζαν στο υπήνεμο φυσικό λιμάνι στον κόλπο του Δεσποτικού.
Στην περιοχή νότια του τεμένους αποκαλύφθηκε ένα σύστημα τεσσάρων δεξαμενών και αγωγού που χρονολογείται στους αρχαϊκούς χρόνους. Η διάταξη των δεξαμενών και του αγωγού ακολουθεί τη φυσική κατηφορική κλίση του εδάφους από νότο προς βορρά. Έτσι, στο νοτιότερο σημείο της περιοχής που διερευνήθηκε ήρθε στο φως μεγάλη κτιστή κυκλική δεξαμενή διαμέτρου 11 μ, στην οποία διοχετευόταν νερό από κάποια πηγή που θα υπήρχε σε ψηλότερο σημείο στους λόφους. Μία ιδιόμορφη πώρινη κατασκευή με 4 οπές ήλεγχε τη ροή του νερού από τη δεξαμενή σε λιθόκτιστο αγωγό μήκους 25μ (ύψος 0,40 μ- πλάτος 0,55μ). καλυμμένου με μεγάλες πλάκες. Έχοντας κατηφορική κλίση περίπου 11% ο αγωγός καταλήγει σε ορθογώνια διμερή κατασκευή (διαστ. 6μ x 4μ) με χώρους που λειτουργούσαν ως προλάκκια, δηλαδή μικρές δεξαμενές φιλτραρίσματος. Το νοτιότερο προλάκκιο επικοινωνούσε με την κεντρική δεξαμένη, όπου θα γινόταν η τελική συλλογή του νερού. Αυτή έχει ορθογώνιο σχήμα με εσωτερικές διαστάσεις 7,50 μ. x 5,50 μ. x 3,80μ. και ήταν επενδεδυμένη με υδραυλικό κονίαμα. Χρησιμοποιήθηκε κατά την αρχαϊκή και κλασική περίοδο, ενώ στην ύστερη αρχαιότητα και τους βυζαντινούς χρόνους έγιναν διάφορες μετασκευές και προσθήκες μικρών χώρων στο εσωτερικό της, οι οποίοι σώζονται έως σήμερα.
Παράλληλα, μετά από μήνες επίπονης εργασίας, ολοκληρώθηκε φέτος η αναστήλωση του αρχαϊκού ναού και του εστιατορίου του Ιερού. Οι εργασίες πραγματοποιηθήκαν υπό την επίβλεψη του αρχιτ. Γ.Ορεστίδη και τους μαρμαροτεχνίτες Β.Χατζή, Λ.Ιωάννου, Μ.Αρμάο, Γ.Κοντονικολάου, Γ.Σκαρή, Γ.Παλαμάρη. Τον προσεχή Οκτώβρη θα ξεκινήσει η αναστήλωση του αρχαϊκού κτιρίου Δ.
Γιάννος Κουράγιος
Ίλια Νταϊφά
Αλεξάνδρα Αλεξανδρίδου
Leave a Reply