Για ένα πρόγραμμα δράσης για την προστασία και ανάδειξη των αρχαίων λατομείων της Πάρου

Σ’ αυτό το εισαγωγικό άρθρο παρουσιάζουμε συνοπτικά το θέμα των αρχαίων λατομείων της Πάρου, που βρίσκονται κοντά στο χωριό Μαράθι, τους κινδύνους που διατρέχει το μοναδικό αυτό μνημείο και τις προοπτικές για την προστασία και ανάδειξη του.

Η λειτουργία των λατομείων ξεκίνησε από την πρωτοκυκλαδική περίοδο (3200 π.Χ.) και έληξε τον 19ο αιώνα. Δεν έπαυσαν ποτέ να είναι ο συνδετικός κρίκος της πολιτιστικής ταυτότητας της Πάρου – το υπέροχο λευκό και λαμπρό της μάρμαρο, ο λυχνίτης, με το οποίο κατασκευάστηκαν τόσο σημαντικά γλυπτά και αρχιτεκτονήματα μέσα στους αιώνες.

Στην ακμή του αρχαίου πολιτισμού οι πιο σημαντικοί γλύπτες – Φειδίας, Πραξιτέλης, Σκόπας και πολλοί άλλοι – έχουν χρησιμοποιήσει τον λυχνίτη στα διάσημα γλυπτά τους. Και ως υπόγεια λατομεία θεωρούνται μοναδικά στον κόσμο, ένα αληθινό μνημείο της παγκόσμιας κληρονομιάς.

Ο αρχαιολογικός χώρος των αρχαίων λατομείων περιλαμβάνει το λατομείο των Νυμφών με τρείς στοές και το λατομείο του Πανός με δύο στοές – η μία σε υπέροχη κατάσταση αλλά η άλλη έχει καταρεύσει – καθώς και έξι άλλες στοές που δεν έχουν ακόμα εξερευνηθεί και τα ερείπια βιομηχανικών κτιρίων από την εκμετάλευση του 19ου αιώνα. Όλα μέσα σε ένα μαγευτικό φυσικό περιβάλλον.

Όμως, η σημερινή κατάσταση είναι τραγική. Οι αρχαίες στοές είναι παραμελημένες και μη επισκέψιμες – μια πηγή συνεχούς απογοήτευσης των χιλιάδων επισκεπτών στην Πάρο. Ο ευρύτερος χώρος δείχνει σημεία εγκατάλειψης και τα σύγχρονα γειτονικά λατομεία λειτουργούν κατά τρόπο που θεωρείται ότι δημιουργεί ουσιαστικό κίνδυνο κατάρρευσης των αρχαίων στοών και καταστροφής του μνημείου.

Εδώ και πολλά χρόνια το θέμα αυτό δεν έχει αντιμετωπιστεί αποφασιστικά από κανέναν από τους αρμόδιους φορείς. Γι αυτό έχει ξεκινήσει μία πρωτοβουλία τοπικών φορέων για τη διάσωση, προστασία και ανάδειξη του μνημείου και του αρχαιολογικού χώρου των λατομείων. Το αρχαιολογικό πάρκο που μπορεί να δημιουργηθεί θα έχει τεράστιες δυνατότητες να συμβάλει στη γενικότερη ποιοτική ανάπτυξη του νησιού.

Σήμερα προσφέρουμε μία σειρά από «Συνήθεις ερωτήσεις (και κάποιες απαντήσεις)» και τις απόψεις των προέδρων του Αρχίλοχου και Φίλων της Πάρου για μια σωστή γενική ενημέρωση των αναγνωστών του Bulletin και θα επανέλθουμε με περισσότερα στοιχεία και παρουσίαση συγκεκριμένων προτάσεων από τους τοπικούς φορείς.

Διαβάσρε επισης: Συνήθεις ερωτήσεις (και κάποιες απαντήσεις)