Μνημεία. Μνημεία της φύσης. Μνημεία του ανθρώπου. Συνήθως τα μελετάμε, τα αξιολογούμε, τα θαυμάζουμε, και, πλέον, αγωνιζόμαστε για να μην εξαφανιστούν, να συντηρηθούν. Τα βάζουμε σε καταλόγους, τα απαριθμούμε, τα συγκρίνουμε, τα φωτογραφίζουμε. Τα ξεχωρίζουμε. Έργα της φύσης και ανθρώπων έργα. Η Πάρος, όμως, είναι προικισμένη με ένα σύνολο μνημείων που ενώνουν την φυσική και την ανθρώπινη δημιουργία, τα αρχαία λατομεία μαρμάρου, που δεν πρέπει να εξαφανιστούν αλλά να προστατευθούν, να είναι προσβάσιμα αλλά και να μείνουν στις επερχόμενες γενιές.
Στα πλαίσια της ευαισθητοποίησης των κατοίκων και των επισκεπτών του νησιού σχετικά με την αξία και τη σπουδαιότητα των αρχαίων λατομείων μαρμάρου της Πάρου, πυκνώνουν διαρκώς οι επισκέψεις κοινού και οι ξεναγήσεις στον χώρο των λατομείων, κυρίως αυτών στο Μαράθι, γνωστών στην γεωλογική και αρχαιολογική έρευνα και βιβλιογραφία με τον τίτλο Πάρος Ι[1], τα υπόγεια λατομεία. Στις σχετικές επισκέψεις που έχει διοργανώσει ο Σύνδεσμος «Φίλοι της Πάρου & Αντιπάρου», ευάριθμες ομάδες επισκεπτών απόλαυσαν τις ξεναγήσεις και συχνά εντυπωσιάστηκαν από τη σπουδαιότητα και την αξία των λατομείων. Έτσι αποφασίστηκε να δημοσιευτεί σειρά άρθρων στο έντυπο του Συνδέσμου με θέμα τα λατομεία, ώστε να επωφεληθούν οι αναγνώστες και αναγνώστριες που δεν είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τις ξεναγήσεις[2], αλλά και να υποκινηθούν να συμμετέχουν σε μελλοντικές ξεναγήσεις που προγραμματίζονται.
Τα αρχαία λατομεία αποτελούν μεγάλο εθνικό κεφάλαιο, αφού πρόκειται για τους χώρους από τους οποίους προήλθε το βασικό υλικό δομής πολλών μνημείων και αριστουργηματικών έργων τέχνης της αρχαιότητας. Ο άνθρωπος γοητεύτηκε από την πέτρα και το μάρμαρο, υλικά που είχαν σημαντική επίδραση στην αισθητική του, μετατρέποντας τις άψυχες κατασκευές σε έργα τέχνης. Στα λατομεία συνδυάζονται η γεωλογία, τεχνολογία, η τέχνη, η οικονομική ιστορία και βρίσκουμε σε αυτά ανεξίτηλα ίχνη της Ιστορίας.
Θεωρείται βέβαιο ότι η εξόρυξη, μεταφορά και εμπορία μαρμάρου αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα πλούτου για την Πάρο και τον βασικό λόγο της επέκτασής της με αποικίες σε αρκετά απομακρυσμένες περιοχές. Η οικονομική ευημερία της Πάρου πριν και μετά τους περσικούς πολέμους γίνεται γνωστή από πολλές αρχαίες πηγές. Χαρακτηριστικό είναι ότι η Πάρος συνέβαλε στην Αθηναϊκή Συμμαχία με την υψηλότερη χρηματική εισφορά των 30 ταλάντων[3], υψηλότερη από κάθε άλλη νησιωτική πόλη-κράτος.[4]
[1] Αντιστοίχως υπάρχουν τα λατομεία με τίτλο Πάρος ΙΙ (Χωριδάκι, Λάκκοι, Θαψανά) και Πάρος ΙΙΙ (βορείως του Αγίου Μηνά).
[2] Οι ξεναγήσεις πραγματοποιούνται από διπλωματούχους ξεναγούς.
[3] Το τάλαντο ήταν μονάδα βάρους χρυσού, ασημιού ή χαλκού και η αντίστοιχη αξία του.
[4] Η κατά πολύ μεγαλύτερη σε έκταση Νάξος κατέβαλε 15 τάλαντα στην Αθηναϊκή Συμμαχία.
Leave a Reply