Μερικά χρόνια πριν θα έλεγα ότι ο τρόπος ζωής μου ήταν οικολογικά υπεύθυνος. Έκανα ανακύκλωση, χρησιμοποιούσα σακούλες απορριμμάτων-που πίστευα ότι ήταν βιοδιασπώμενες, έτρωγα μόνο οργανικά φαγητά, χρησιμοποιούσα φυσικά καλλυντικά, φορούσα ρούχα από δεύτερο χέρι, επαναχρησιμοποιούσα έπιπλα που έβρισκα στο δρόμο και, γενικά, προσπαθούσα να αγοράζω μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Παρόλα αυτά, ακόμα αγόραζα πράγματα σε πλαστικές συσκευασίες και δημιουργούσα απορρίμματα. Μία φίλη από το Λονδίνο κάποια στιγμή με είχε ρωτήσει γιατί οι Γάλλοι χρησιμοποιούν τόσες πολλές πλαστικές σακούλες, τότε όμως δεν είχα ιδέα για ποιό πράγμα μιλούσε.
Τα Χριστούγεννα του 2014 αγόρασα ένα βιβλίο με τίτλο “Zero Waste Home”, το οποίο μιλούσε για μία οικογένεια τεσσάρων ατόμων που παράγει κάθε χρόνο απορρίματα που χωράνε σε ένα μικρό δοχείο. Σε αυτό το βιβλίο η συγγραφέας Bea Johnson περιγράφει τη μετάβασή της από έναν καταναλωτικό τρόπο ζωής και περιγράφει με έναν πρακτικό τρόπο πώς μπορεί κανείς να μειώσει τα απορρίμματά του.
Το “μάντρα” της είναι:
- Μείωσε όσα χρειάζεσαι
- Απέρριψε όσα δε χρειάζεσαι
- Επαναχρησιμοποίησε. Αυτό σημαίνει επισκεύασε, αγόρασε από δεύτερο χέρι, δανείσου, αντικατέστησε αντικείμενα μίας χρήσης με επαναχρησιμοποίησιμα.
- Ανακύκλωσε, αλλά να καταφεύγεις σε αυτό μόνο ως τελευταία λύση. Η ανακύκλωση είναι γενικά μία πολύπλοκη διαδικασία που όχι μόνο καταναλώνει πολλή ενέργεια αλλά χρειάζεται και μία αγορά με ενδιαφέρον για τα ανακυκλωμένα υλικά, καθιστώντας την αναποτελεσματική. Είναι γνωστό πλέον ότι τα περισσότερα από αυτά τα υλικά στέλνονται σε αναοτυσσόμενες χώρες που δεν ξέρουν πως να τα αξιοποιήσουν. Εάν όντως ανακυκλωθούν, θα μετατραπούν σε κάτι χαμηλότερης ποιότητας, οπότε κάποια στιγμή αργά ή γρήγορα σίγουρα θα καταλήξουν στη χωματερή. Το μέταλλο και το γυαλί είναι οι καλύτερες επιλογές καθώς μπορούν να ανακυκλωθούν ξανά και ξανά.
- Κομποστοποίησε τα οργανικά σου απορρίμματα στο σπίτι, γιατί όταν αυτά καταλήγουν στη χωματερή αποσυντίθενται πολύ αργά και παράλληλα απελευθερώνουν μεθάνιο που είναι τοξικό για την ατμόσφαιρα.
Αποκλειστικά και μόνο με αυτή τη σειρά!
Ένα επιπλέον σημαντικό σημείο της Bea είναι το ότι το ατσάλι και το γυαλί δεν επιτρέπουν στα χημικά να καταλήξουν στο φαγητό όπως κάνει το πλαστικό. Αγαπώ, επίσης, το γεγονός ότι παροτρύνει τους αναγνώστες να γράψουν σε εταιρίες από τις οποίες αγοράζουν και να τους δηλώσουν ότι δεν επιθυμούν πλέον πλαστικά περιτυλίγματα.
Με το που διάβασα το βιβλίο ένιωσα συναισθηματική φόρτωση. Ξαφνικά κατάλαβα ότι τα σκουπίδια που πετούσα δεν εξαφανίζονταν μαγικά και ότι βασιζόμουν σε ένα σύστημα που ουσιαστικά δεν “δούλευε”. Για πρώτη φορά κατάλαβα ότι υπήρχε διαφορά μεταξύ των αντικειμένων μίας χρήσης και του περιτυλίγματος και των προϊόντων που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν. Αυτή η διαφορά είναι ότι το περιτύλιγμα και τα αντικείμενα μίας χρήσης, απ’ ό,τι και αν είναι φτιαγμένα, αντιρποσωπεύουν μια παράλογη και λάθος χρήση των πόρων και των προϊόντων-ας αφήσουμε απ έξω το αντίκτυπο που έχουν η μεταφορά και η αποστολή στο περιβάλλον. Πριν από αυτό το βιβλίο δεν είχα σκεφτεί τίποτα απ όλα αυτά!
Κάπως έτσι ξεκινήσαμε να μειώνουμε εγώ και ο σύντροφος μου τα απορρίμματά μας και υπήρχαν πολλά σκαμπανεβάσματα σε αυτήν την διαδρομή. Για αρχή, έγινα μέλος σε μια ομάδα Zero Waste στο Facebook όπου στηρίζουμε ο ένας τον άλλον και μοιραζόμαστε διάφορες ιδέες και άρχισα να διαβάζω διαφορά blogs. Θυμάμαι ακόμα πόσο νευρική ήμουν όταν για πρώτη φορά πήγα να αγοράσω λαχανικά με τα δικά μου σκεύη. Πλέον, μετά από κάτι περισσότερο από 4 χρόνια, δεν το σκέφτομαι καν; είναι μέρος της καθημερινότητάς μου. Από τότε ένα μαγαζί zero waste άνοιξε στην παλιά γειτονιά μας. Το κίνημα του zero waste σίγουρα έχει ευαισθητοποιήσει αρκετούς, ακόμα και οι πιο μεγάλες εταιρίες έχουν αρχίσει να επαναξιολογούν την πολιτική τους. Όπως λέει και η Béa στο βιβλίο της: σκέψου πριν αγοράσεις. Κάθε φορά που δίνεις χρήματα για να αγοράσεις κάτι, ενθαρρύνεις παράλληλα για τους κατασκευαστές να φτιάξουν κι άλλα.
Όταν μετακομίσαμε στην Πάρο ήθελα να βρω τοπικές λύσεις αλλά και να μάθω περισσότερα για αυτόν τον τρόπο ζωής. Οπότε, δημιούργησα ένα γκρουπ στο Facebook με όνομα “Βιώσιμη Διαβίωση στην Παρο”, με σκοπό να μοιράζομαι και να ανταλλάσω ιδέες.
Κομποστοποιουμε όλα μας τα οργανικά απορρίμματα και δε χρειάζεται να ανακυκλώνουμε πολλά. Σίγουρα τα απορρίμματα μας που καταλήγουν στη χωματερή είναι ελάχιστα. Δεν χρειαζόμαστε καν πλαστική σακούλα απορριμμάτων καθώς δεν έχουμε οργανικά απορρίμματα, τα οποία είναι υγρά. Υπάρχουν, όμως, και κάποια πράγματα για τα οποία ακόμα ψάχνουμε λύσεις σχετικά με το πως να τα αποφύγουμε. Ο φίλος μου δεν είναι έτοιμος να ζήσει ακόμα χωρίς κάποια από αυτά (αν με δείτε ποτέ στο σούπερ μάρκετ να αγοράζω σοκολάτες, σας υπόσχομαι δεν είναι για μένα). Επίσης, προσπαθούμε να αγοράζουμε όσο το δυνατόν περισσότερα τοπικά προϊόντα ώστε να μειώνεται η παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα που γεννιέται από τη μεταφορά τους αλλά και για να τονώσουμε την τοπική οικονομία. Κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε να μην σπαταλάμε άσκοπα νερό, να αγοράζουμε λιγότερο και από δεύτερο χέρι, και πρόσφατα αποφασίσαμε να ταξιδεύουμε λιγότερο.
Απο τότε που ξεκίνησα έχω μάθει πολλά, έχω αισθανθεί μπερδεμένη αλλά και πολύ χαρούμενη. Τώρα συνειδητοποιώ ότι δεν υπάρχει επιστροφή. Δύο χρόνια πριν, επισκέφθηκα τη χωματερή της Πάρου και είδα δύο βουνά καλυμμένα από μια θάλασσα με πλαστικές σακούλες που αιωρούνταν. Τώρα, κάθε φορά που κάποιος μου προσφέρει μια πλαστική σακούλα, αυτή η εικόνα μου έρχεται στο μυαλό. Το νησί αυτό είναι τόσο μικρό και τόσο όμορφο που θέλω να κάνω ότι περνάει από το χέρι μου ώστε να αποφύγουμε τη ρύπανσή του.
Αυτό, λοιπόν, προσπαθούμε να κάνουμε από τότε που μετακομίσαμε στο νησί. Στο ενδιάμεσο, ανακαλύψαμε την αναγεννητική γεωργία και προσπαθούμε να μάθουμε πως να καλλιεργούμε το δικό μας φαγητό και να φυτεύουμε δέντρα. Το επόμενο βήμα μας είναι να φυτέψουμε ένα δάσος-κήπο στο κτήμα που αγοράσαμε και να φυτέψουμε ένα παθητικό, φιλικό προς το περιβάλλον σπίτι που θα καταναλώνει ελάχιστη ενέργεια και θα έχει μικρό περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Ακόμα, ελπίζουμε να μας δοθεί η ευκαιρία και να μοιραστούμε όλες αυτές τις εμπειρίες μας μέσα από τοπικά εργαστήρια.
Για να προσφέρω περισσότερες πληροφορίες σχετικά με όλο αυτά, αποφάσισα να δημιουργήσω μια πρακτική ιστοσελίδα που θα λειτουργεί σαν οδηγός για ένα τρόπο ζωής με μηδενικά απορρίμματα, θα παρέχει πληροφορίες για την περμακουλτούρα (ή αεικαλλιέργεια) και γενικά για το πως μπορούμε να μειώσουμε τον αντίκτυπό μας στον πλανήτη. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε μπορεί να φαίνονται αξεπέραστα αλλά υπάρχουν ακόμα πράγματα τα οποία όλοι μπορούμε να κάνουμε για να γυρίσει ο τροχός.
Leave a Reply