Η παιδεία στην Πάρο

 

Θα ξεκινήσουμε από τους παράγοντες που μας κάνουν να αισθανόμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον. Στα σχολεία της Πάρου γίνεται πράξη η «διαπολιτισμικότητα» με αμοιβαίο σεβασμό και αποτελεσματική συνεργασία μαθητών με εθνικές, πολιτισμικές ή θρησκευτικές διαφορές. Επίσης, δεδομένης της απουσίας ιδιωτικών αλλά και σχολείων ειδικής αγωγής, παρατηρείται αρμονική συνύπαρξη όλων των μαθητών, που φτάνει συχνά σε επίπεδο αλληλεγγύης προς μαθητές με κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες και απόλυτης ενσωμάτωσης των μαθητών με «ειδικές ικανότητες». Επίσης, είναι εμφανής ο ανθρωπιστικός προσανατολισμός των Διευθυντών και του Εκπαιδευτικού Προσωπικού όλων των Εκπαιδευτικών Μονάδων, καθώς, σε συνεργασία με τους Συλλόγους Γονέων, τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και την τοπική κοινωνία «σκύβουν» με γονεϊκή αγάπη και υποστηρίζουν μαθητές που αντιμετωπίζουν προβλήματα οικογενειακά, ψυχολογικά, οικονομικά κτλ. Θετικό στοιχείο αποτελεί, ακόμη, η εν γένει προσπάθεια των εκπαιδευτικών να υιοθετούν καινοτόμες δράσεις και να επιμορφώνονται με δική τους πρωτοβουλία, σε ένα, κατά γενική ομολογία, απαράδεκτο θεσμικό πλαίσιο χωρίς οικονομική ή άλλη υποστήριξη. Ενδεικτικές δράσεις αποτελούν ο εξοπλισμός σχολείων με φορητούς υπολογιστές και βιντεοπροβολείς, η λειτουργία σχολικών βιβλιοθηκών με ίδιους πόρους, η δημιουργία σχολικού μουσείου κ.α.. Τέλος, πρέπει να τονιστεί ότι πολλοί μαθητές κάθε χρόνο εισάγονται επιτυχώς σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, συνεχίζουν τις σπουδές τους με μεταπτυχιακά και διδακτορικά εντός και εκτός Ελλάδας και γίνονται εξαιρετικοί επιστήμονες, επιχειρηματίες κτλ.. Τέλος, αναγνωρίζεται η ουσιαστική συμβολή στην παιδεία πολιτιστικών συλλόγων, σχολών μουσικής, χορευτικών συγκροτημάτων, θεατρικών ομίλων, αθλητικών συλλόγων, της Δημοτικής Βιβλιοθήκης κτλ. που αξιοποιούν αποτελεσματικά τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών και αποτελούν φυτώρια επιτυχημένων καλλιτεχνών, αθλητών κτλ..

Υπάρχει, ωστόσο, και η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού. Τα σχολεία της Πάρου ακολουθούν τη μοίρα της ελληνικής εκπαίδευσης που φθίνει. Ας ξεκινήσουμε με τις ελλείψεις στις υποδομές: για παράδειγμα το Γυμνάσιο Πάρου, δυναμικότητας 300 μαθητών, «καταρρέει» κτηριακά και ασφυκτιά καθώς «στοιβάζει» τους μαθητές σε ελάχιστες αίθουσες και σε «προκάτ». Στεγαστικό πρόβλημα αντιμετωπίζουν και άλλα σχολεία. Γενικά, απουσιάζουν όχι μόνο αθλητικές εγκαταστάσεις αλλά και βασικές υποδομές (π.χ. τα θρανία έχουν να ανανεωθούν περίπου 10 χρόνια). Παράλληλα, η έλλειψη «ειδικού» σχολείου δημιουργεί τεράστια προβλήματα, καθώς οι μαθητές που έχουν ανάγκη δεν βοηθούνται αποτελεσματικά και «τελματώνουν» στα γενικά σχολεία, παρά την καλή πρόθεση των εμπλεκομένων. Απουσιάζουν, επίσης, οι ορθά οργανωμένες βιβλιοθήκες και οι δύο που υπάρχουν (Λύκειο Πάρου και Γυμνάσιο Νάουσας) δε στελεχώνονται. Γενικότερα, η απότομη τουριστική ανάπτυξη, το «εύκολο» κέρδος, ο επακόλουθος αλλοτριωτικός τρόπος ζωής εντείνουν την απαξίωση του σχολείου, των εκπαιδευτικών και ευρύτερα του θεσμού της παιδείας. Αν συνυπολογίσουμε τις πάγιες αγκυλώσεις του εκπαιδευτικού συστήματος που εντάθηκαν με την οικονομική κρίση (ελλείψεις εκπαιδευτικού προσωπικού, εγκατάλειψη των ΕΠΑΛ), τον εξετασιοκεντρικό προσανατολισμό, τη βαθμοθηρία, τη μηδαμινή μαθησιακή υποστήριξη αλλόγλωσσων μαθητών (που ενσωματώνονται και μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα σχεδόν βιωματικά και με τη συνδρομή των συμμαθητών τους), αντιλαμβανόμαστε την υποβάθμιση του «σχολείου» στις συνειδήσεις όλων. Επίσης, παρά τις προσπάθειες των εκπαιδευτικών, παρατηρείται έλλειμμα τόσο στην περιβαλλοντική εκπαίδευση όσο και στην ουσιαστική γνωριμία των μαθητών με την μακραίωνη τοπική ιστορία και την εξέλιξη των αρχαιολογικών ερευνών (π.χ. στο Δεσποτικό). Και τα δύο είναι απαραίτητα, για την διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας της νέας γενιάς και για τον σχεδιασμό του «αναπτυξιακού» μέλλοντος του νησιού. Γι’ αυτά πρέπει να επιληφθούν οι εμπλεκόμενοι φορείς και ο Δήμος Πάρου για να εκπονηθεί κατάλληλο και ευέλικτο εκπαιδευτικό υλικό, ώστε να συστηματοποιηθεί η διδασκαλία τους.

Συμπερασματικά, παρά τις αναφερθείσες και μη αδυναμίες, μπορούμε να είμαστε αρκετά αισιόδοξοι για το μέλλον, ως οφείλουμε στη νέα γενιά. Οι δράσεις φορέων και φωτισμένων ατόμων, το πλήθος των μελλοντικών επιστημόνων που βγαίνουν από τα σχολεία μας, η συνεκτική, παρά τις επικρίσεις, τοπική κοινωνία (όπως αποδεικνύεται στο θέμα των ανεμογεννητριών και στις πολιτιστικές δράσεις), ο παράγοντας «εκπαιδευτικός» που συχνά υπερβαίνει τον υπαλληλικό ρόλο και γίνεται λειτουργός, μπορούν να αντιστρέψουν το ευρύτερο αρνητικό περιβάλλον και να δημιουργήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τη νησί και για τη χώρα μας γενικότερα.