Μνημείο για το πολεμικό “Superbe”

Με την παρακίνηση των Φίλων της Πάρου και τη βοήθεια του Γαλλικού Προξενείου, το Δημαρχείο της Πάρου επισκεύασε το μνημείο για το πολεμικό “Superbe” που ναυάγησε στο ακρωτήριο Δελφίνι, στο νότιο άκρο του όρμου της Παροικιάς. Το μνημείο, υπό μορφή μικρής πυραμίδας, είχε διαβρωθεί με αποτέλεσμα να φαίνονται μέχρι και τα οστά των εννέα Γάλλων ναυτών που έχουν ταφεί εκεί.
 Το 1833, το πολεμικό “Superbe”, τρικάταρτο με 74 κανόνια και 570 ναύτες υπό τον πλοίαρχο d’ Oysonville, επέστρεφε από τη Σμύρνη στην Τουλώνη. Ανήκε στον στόλο του Λεβάντε, που είχε αναπτυχθεί από τη Γαλλία μεταξύ των Ρώσων και των Αιγυπτίων που ήθελαν να καταλάβουν τη Σμύρνη, αλλά δεν χρειάστηκε να αναμιχθεί επειδή στο μεταξύ ηρέμησε η κατάσταση. Στις 14 Δεκεμβρίου 1833 αναχώρησε έτσι, κατόπιν εντολής, για τον ναύσταθμό του, τότε έπεσε όμως σε βίαιη θύελλα. Στο στενό μεταξύ Σύρου και Μυκόνου σκίστηκαν τα πανιά του και “ξέσυρε” προς Παροικιά, ενώ δύο κατάρτια του έσπασαν και σκοτώθηκε ένας ναύτης. Στις 15 Δεκεμβρίου, γύρω στις 4 μμ., τα κύματα το ρίχνουν σε ένα βράχο και παρ’ ολίγο να κοπεί στα δύο. Ο πλοίαρχος απαγορεύει στους ναύτες να το εγκαταλείψουν και ρίχνει 4 κανονιές για να ειδοποιήσει τους νησιώτες. Ενας αξιωματικός κολυμπά μέχρι την ακτή για να ζητήσει βοήθεια, αλλά η θύελλα εμποδίζει την έξοδο των καϊκιών. Μάταια προσπαθούν να “δέσουν” στην ακτή. Τελικά, η μεγάλη ναυαγοσωστική βάρκα πέφτει στο νερό με 120 άντρες, αλλά σπάει προσαράζοντας. Αλλοι 60 σώζονται με αυτοσχέδιες σχεδίες. Κι ένας ηρωικός Ελληνας ψαράς καταφέρνει 4 πήγαιν’-έλα με το καϊκι του μεταφέροντας μια εκατοστή ναύτες. Οι τελευταίοι 150 ναύτες διασώζονται τελικά στις 17 Δεκεμβρίου, με την επιστροφή της καλοκαιρίας. Εκτός από τον ναύτη που σκοτώθηκε από το κατάρτι, άλλοι 8 πνίγηκαν προσπαθώντας να σωθούν. Και οι εννέα ενταφιάστηκαν κοντά στην όχθη, στο ακρωτήριο Δελφίνι.

Μια ομάδα διάσωσης ήρθε στην Πάρο το Πάσχα του 1834, για να περισυλλέξει τα κανόνια, τις άγκυρες και διάφορα άλλα υλικά. Έλληνες δύτες βρίσκουν τότε και τη σπασμένη αλυσίδα άγκυρας που είχε καταστήσει το πλοίο ακόμη πιο ευάλωτο.

Στις αρχές του επόμενου αιώνα, το μικρό πρόχειρο κοιμητήριο των εννέα ναυτών, διαβρωμένο από τα στοιχεία της φύσεως, παρουσίαζε θλιβερή εικόνα. Ο τότε πρόξενος της Γαλλίας στην Πάρο, Νικηφόρος Κυπραίος, αναλαμβάνει δράση. “Δεν μπορούμε ν’ αφήσουμε στην εγκατάλειψη αυτόν τον τόπο ύστερα από τόσα που έκανε η Γαλλία για την ανεξαρτησία μας”. Ζητάει και επιτυγχάνει την επισκευή του κοιμητηρίου και την ανέγερση ενός μικρού μνημείου από την Κοινότητα. Αυτό, σε σχήμα πυραμίδας ύψους 2,30 μέτρων εγκαινιάστηκε το 1904, επί δημαρχίας Πέτρου Μπάου και νομαρχίας Κυκλάδων Ν. Λουριώτη. Σήμερα, η πυραμίδα στηρίζεται πάλι σε στέρεο βάθρο. Απομένει να αναρτηθεί και πινακίδα με αφήγηση των γεγονότων. Οι Φίλοι της Πάρου φροντίζουν γι’ αυτό.

του Alain Desauvage