Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια πρόταση για την διαμόρφωση της περιοχής των Αρχαίων Λατομείων στο Μαράθι βασισμένη στην Διπλωματική μου Εργασία στην Σχολή Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π.
Τα λατομεία βρίσκονται στο κέντρικό και βόρειο τμήμα του νησιού, κοντά στο χωριό Μαράθι. Πρόκειται για έναν τόπο γεμάτο ιστορία και μνήμες που εκτείνονται από την αρχαιότητα μεχρι και το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Το μάρμαρο είναι ο συνδετικός κρίκος αυτού του χρονικού.
Αυτό που πάντα με γοήτευε σε αυτό το τοπίο είναι η ζωντανή παρουσία της ιστορίας, τα διαφορετικά στρώματα από τα οποία αποτελείται. Ο στόχος μου ήταν να συνδεθούν όλα αυτά τα θραύσματα, τα σκόρπια κομμάτια της ιστορίας με στόχο να ζωντανεψουν και να βρουν την ταυτότητα τους στον χώρο. Οι ιστορικές περίοδοι συνυπάρχουν στο παρόν και ο σημερινός χάρτης μοιάζει να δημιουργείται από την τοποθέτηση της κάθε περιόδου επάνω στην άλλη.
Καταρχήν, βασική επιλογή είναι να διατηρηθούν όλα τα ερείπια στην σημερινή τους κατάσταση, καθως και να μην αλλοιωθεί το ανάγλυφο του τοπίου που έχει δημιουργηθεί μέσα στους αιώνες.
Οι δύο σημαντικές εποχές που έχουν αφήσει το στίγμα τους σε αυτο το τοπίο είναι η αρχαιότητα και η εποχή ανάπτυξης της βιομηχανίας. Υπάρχουν δύο βασικές κινήσεις-πορείες που αντιστοιχούν σε αυτές τις δύο εποχές: το ρέμα που πιθανολογείται ότι υπήρξε ο λόγος που οι αρχαίοι ανακάλυψαν την ύπαρξη του μαρμάρου στην περιοχή λόγω της σκαπτικής του δράσης και ο χωματόδρομος που πατάει στα ίχνη της σιδηροδρομικής γραμμής της βιομηχανικής περιόδου. Έτσι, διατηρώ τον χωματόδρομο σαν στοιχείο μνήμης της βιομηχανίας και τον δρόμο παράλληλα με το ρέμα ως στοιχείο μνήμης της αρχαιότητας. Καθώς οι δύο πορείες στα ίχνη της αρχαίας και της βιομηχανικής εποχής αναπτύσσονται ελεύθερα, ακολουθώντας τις καμπύλες του τοπίου κατά μήκος της κοιλάδας, η παρέμβαση μου έρχεται κάθετα σε αυτές, συνδέοντας ή περνώντας από σημεία καίριας σημασίας. Η καθετότητα επισημαίνει το νέο στοιχείο που εισάγεται στο τοπίο και ερμηνεύεται σαν ένταση όπως συμβαίνει και στην γραμμή του χρόνου.
Πιο συγκεκριμένα λοιπόν, οι παρεμβάσεις μου συγκεντρώνονται σε τρεις “ζώνες”, οι οποίες προκύπτουν από τρεις νοητές τομές. Κάθε μία από αυτές τις τομές περνάει από τα ίχνη διαφορετικών εποχών (τα βιομηχανικά κτήρια, τα νεότερα ανοιχτά λατομεία και τις αρχαίες στοές). Σε αυτές τις τρεις ζώνες επεμβαίνω σε αυτά τα στοιχεία και τα συνδέω μεταξύ τους είτε υλικά, με πορείες, είτε νοητά, δηλαδή με την στόχευση-θέαση από το ένα σημείο στο άλλο.
Μεγάλη σημασία στη σύνθεση παίζουν τα υλικά που χρησιμοποιώ. Το μάρμαρο και η σκουριασμένη λαμαρίνα: δύο υλικά που υπάρχουν και υπήρχαν σε ποσότητα στο τοπίο και αντιπροσωπεύουν τις δύο κυρίαρχες ιστορικές περιόδους.
Στα ερείπια που βρίσκονται μέσα στις ζώνες επεμβαίνω με μεταλλικές κατασκευές και σκουριασμένες λαμαρίνες που δημιουργούν χώρους υποδοχής, χαλάρωσης, πληροφόρησης, παρατηρητήριο κ.α. Ολες αυτές οι κατασκευές δηλώνουν ξεκάθαρα ότι πρόκειται για κάτι καινούργιο που συσχετίζεται με το ήδη υπάρχον και προσπαθούν, μέσα από απλές λειτουργείες να ζωντανέψουν και να ερμηνεύσουν το εκάστοτε κέλυφος.
Μαρουσώ Μαρινοπούλου
Leave a Reply