Σημείωμα της συγγραφέως:
Μετά από την 20ετή ενασχόλησή μου με την καταγραφή των τοξωτών πέτρινων γεφυριών της Ελλάδας σε τρία βιβλία με χαρά αποδέχομαι την πρόσκληση – πρόκληση του κ. Γιώργου Βλαντά να δημοσιεύσω τμήμα της μελέτης μου περιοριζόμενη στην παρουσίαση των γεφυριών των νήσων των Κυκλάδων και γιατί όχι αργότερα όλων των νησιών της Ελλάδας.
Παραθέτω τμήμα του βιβλίου μας που αφορά στην καταγραφή των γεφυριών της νήσου της Πάρου μέσα από την ύλη του: «1500 πέτρινα τοξωτά γεφύρια της Ελλάδας» που είχε την τιμή να βραβευθεί το 2013 από το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της χώρας, της Ακαδημίας Αθηνών. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται είναι λήψεις του συζύγου μου και δικές μου και προέρχονται από το προσωπικό μας αρχείο.
Ελάτε λοιπόν να ταξιδέψουμε μέσα από τις αναφορές μου στην Ελληνική ύπαιθρο, να περπατήσουμε σε παλιά ξεχασμένα μονοπάτια, να ανακαλύψουμε τα παλιά πέτρινα γεφύρια, να ξαναζωντανέψουμε με την φαντασία μας τις όχι και τόσο μακρινές εποχές που οι δρόμοι αυτοί έσφυζαν από ζωή και να υποσχεθούμε ότι θα δώσουμε τέλος στην αδιαφορία που έχει φέρει την εγκατάλειψή τους και την, χρόνο με τον χρόνο, καταστροφή τους. Ας μη τα περιμένουμε όλα από την πολιτεία που έτσι και αλλιώς στέκει σχεδόν αδιάφορη σε αυτή την εγκατάλειψη. Μπορούμε μόνοι μας, με λίγη προσπάθεια να συμβάλλουμε στην συντήρηση και διάσωσή τους.
Το γεφύρι του Κακού Ποταμού
Δίτοξο. Γεφυρώνει τον Κακό Ποταμό, που πηγάζει από τις Λεύκες και χύνεται στον κόλπο του Μώλου. Κατασκευάστηκε την βυζαντινή εποχή, τον 14ου αιώνα.
Βρίσκεται στο βυζαντινό μονοπάτι που οδηγούσε από τις Λεύκες στον Πρόδρομο. Έως το 1950 αποτελούσε το μοναδικό μέσο επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωριών.
Το γεφύρι στο δρόμο Παροικιά – Λεύκες
Δίτοξο. Γεφυρώνει τον ποταμό Βροντά που πηγάζει από το βουνό των Αγίων Πάντων και εκβάλλει στα Τσουκαλιά. Κατασκευάστηκε τον 14ο αιώνα και είναι παρόμοιο με αυτό του Κακού Ποταμού. Βρίσκεται ανάμεσα στους οικισμούς Κώστο και Λεύκες στα κατάντη του νεότερου γεφυριού, πάνω από το οποίο περνά ο ασφαλτόδρομος που συνδέει την Παροικιά με τις Λεύκες.
Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτη για μένα πληροφορία, στη μεγάλη νεροποντή του 1996, ο ποταμός υπερχείλισε και παρέσυρε το νεότερο γεφύρι που απέχει λίγα μέτρα, ενώ το παλαιό γεφύρι έμεινε άθικτο.
Το γεφύρι στις Λεύκες
Μονότοξο. Γεφυρώνει το ρέμα που διασχίζει τον οικισμό. Βρίσκεται μέσα στον ομώνυμο οικισμό.
Το γεφύρι στο Αλωνάκι
Μικρό μονότοξο γεφυράκι με ανακουφιστικό άνοιγμα. Το νεότερο ίσως γεφυράκι της Ελλάδος. Κατασκευάστηκε το 2010 συγχρόνως με την δημιουργία των μονοπατιών του Περιβαλλοντολογικού Πάρκου της Πάρου “Αϊ-Γιάννης Δέτης”. Βρίσκεται στη θέση Αλωνάκι στο μονοπάτι Αϊ-Γιάννη Δέτη – Αλωνάκι – Φάρος.
Το γεφύρι του Κλεάνθη
Μονότοξο. Έχει το όνομα του σχεδιαστή και ίσως κατασκευαστή αρχιτέκτονα Κλεάνθη*. Γεφυρώνει τον ποταμό Βροντά. Κατασκευασμένο τον 18ο αιώνα. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Κώστος, στο δρόμο που οδηγεί προς το ορυχείο της περιοχής.
* Ο Σταμάτης Κλεάνθης (1802- 1862) ήταν ένας από τους επιφανέστερους Έλληνες αρχιτέκτονες του 19ου αιώνα, δημιουργός αρκετών χαρακτηριστικών κτιρίων της Αθήνας. Βικιπαίδεια
Το υδατογέφυρο στον Κώστο
Υδατογέφυρο (σούγελο). Βρίσκεται μετά το χωριό, κατηφορίζοντας προς το ποτάμι πεζή, περνώντας από περιβόλια και ιδιοκτησίες.
Το υδατογέφυρο στις Πεταλούδες
Σε ένα από τα πιο επισκέψιμα μέρη του νησιού, ανακαλύψαμε δίτοξο υδατογέφυρο καλυμμένο από τη βλάστηση. Στην πρώτη φωτογραφία απεικονίζεται η παλαιά όψη του στην πινακίδα που αναφέρει την ύπαρξη του νερόμυλου στο Πάρκο.
Σήμερα είναι σχεδόν αθέατο.
Το γεφύρι στον Άγιο Χαράλαμπο
Μονότοξο, έχει κατασκευαστεί με κοίλο κατάστρωμα ώστε να λειτουργεί σαν υδατογέφυρο. Βρίσκεται αριστερά του χωματόδρομου που οδηγεί στη Μονή.
Το νεότερο γεφύρι της Νάουσας
Τρίτοξο. Τσιμεντένιο με πέτρινη επένδυση.
Βρίσκεται στο λιμάνι της Νάουσας, λίγα μέτρα πριν από την εκβολή του πλούσιου σε νερό ρέματος στη θάλασσα.
Το παλαιότερο γεφύρι της Νάουσας
Η φωτογραφία μου έχει ευγενικά παραχωρηθεί από το αρχείο «Ανθέμιον».
Κείμενα και φωτογραφίες της Εύης Μπεληγιάννη
Leave a Reply